انواع بام سبز

باغ بامها را بر اساس سیستم اجرایی به سه دسته اصلی تقسیم¬بندی می شوند:

• سیستم بام گسترده: این نوع بام دارای محیط کاشت کم عمق می‌باشد. معمولاً این سیستم برای زمانی‌که حداقل بار وزن مدنظر باشد به کار گرفته می‌شود. در این سیستم معمولاً گیاهان به عمق ۴۰ تا ۱۰۰ میلی‌متر استفاده می‌شوند. حدود بار نهایی بام تقریباً بین ۵۰ تا ۱۰۰ کیلوگرم بر مترمربع در حالت اشباع می‌باشند. در مورد بام‌های شیبدار در اغلب مکان‌ها ۱۰ تا ۲۰ درصد شیب توصیه می‌شود. در شیب حداکثر ۳۰ درصد نیاز به استفاده از زه¬وار و ابزارهای ضد فرسایش وجود دارد.
• سیستم بام متمرکز: این نوع بام سبز شامل انواع مختلفی از گیاهان می‌باشد و مشابه یک پارک طراحی می‌شود. برخی از بام‌های سبز دارای درختان بزرگ و آبنماهایی می‌باشند که این موضوع خود احتیاج به تقویت اساسی سازه دارد. این سیستم اغلب نیازهای سازه‌ای جدیدی را برای بام الزامی می‌کند، به ویژه برای بام‌هایی که دسترسی عمومی نیز داشته باشد.
• سیستم مدولار یا جعبه گیاه: در این سیستم گیاه و محیط کاشت آن در جعبه‌های مخصوصی که تمام یا بیشتر بام سبز را می‌پوشاند، نگهداری می‌شود. در سیستم غیر مدولار محیط کاشت یک لایه پیوسته بر روی بام سبز می‌باشد. در سیستم مدولار این محیط ناپیوسته هست.
• سیستم ترکیبی: این نوع بام ترکیبی از دو سیستم گسترده و متمرکز است و دارای فواید دو بام ذکر شده‌است، اما دارای ظرفیت بار بیشتری است. در عین حال سبز شدن در داخل پانل‌های گسترده سبک وزنی صورت می‌گیرد.

اجزاء بام سبز

• سازه بام: بامهای بام سبز عموماً باید باری بین 125 تا 500 کیلوگرم بر مترمربع بیشتر از بامهای مسطح معمولی را تحمل کنند. بامهای جدید می¬توانند به گونه¬ای طراحی شوند که با حداقل هزینه اضافی قادر به تحمل بامهای سبز باشند. تبدیل بامهای موجود به بام سبز مستلزم تحکیم سازی با هزینه قابل توجه می باشد
• غشاء آببند: نشتی آب در بامهای سبز می¬تواند به سختی قابل تشخیص باشد و تعمیرات یا جایگزینی آن بسیار پرهزینه است. برای داشتن بام سبزی با عمر طولانی و بدون نیاز به نگهداری و تعمیرات، لایه عایق رطوبتی باید به اندازه¬ی کافی قابلیت انعطاف داشته باشد تا قادر به تحمل حرکت ساختمان باشد. برخی مصالح لاستیکی و پلاستیکی که بصورت صفحه یا مایع بکار می¬روند بدین منظور مناسب مب¬باشند. اما اکثریت محصولات ساخته شده با آسفالت مناسب بام سبز نمی باشند.
• محافظ ریشه(عایق ریشه): درصورتیکه لایه آببند مورد استفاده در برابر نفوذ ریشه گیاهان مقاوم نباشد، توسط لایه ثانویه ای که در برابر ریشه ها مقاوم است پوشانده می شود. این لایه مانع از آسیب رسیدن به لایه آببند توسط ریشه گیاهان می شود.
• عایق حرارتی: ویِژگیهای حرارتی سقف با استفاده از لایه عایق حرارتی بهبود می¬یابد. یکی از محصولات مورد استفاده در این زمینه عایقهای حرارتی پلی استایرن اکسترود شده(XPS) می باشد.
• لایه محافظ: صفحه ای مصنوعی که در طول ساخت و زمان تعمیر بام، محافظت از لایه عایق یا لایه محافظ ریشه را در برابر صدمات مکانیکی برعهده دارد. این لایه عموماً ژئوتکستایل با گرماژ 500 تا 900 گرم بر متر مربع می باشد. در برخی بامها مصالحی که قادر به ذخیره کردن آب در خود بوده و دارای خاصیت موئینگی باشند ارجحیت دارند.
• لایه زهکشی و نگه دارنده آب:نگه داشتن آب در بامهای سبز برای کمک به بقای گیاهان در طول زمانهایی که آب و هوا خشک می شود، ضروری است. از سویی دیگر نباید آب برای مدت طولانی در پای ریشه های گیاه باقی بماند. زیرا در اثر تماس طولانی مدت ممکن است ریشه گیاه دچار پوسیدگی شود. لذا نیاز است بطور همزمان ترکیب بهینه نگهداری آب و زهکشی سریع آب انجام پذیرد. بدین منظور می توان از صفحات پلاستیکی دارای گودیهای کوچک استفاده نمود. این صفحات ضمن حفظ مقداری آب در بخشهای فرورفتگی خود، آب اضافی را زهکشی می نمایند.
• لایه فیلتر: فیلترینگ در بام سبز به عملیاتی اتلاق میشود که طی آن از انتقال املاح خاک به لایه های پایین تر جلوگیری میشود . این عمل به واسطه قرار دادن لایه ای از ژئوتکستایل انجام میپذیرد. عدم انجام این عملیات باعث تغییر بافت خاک و مسدود شدن مسیر های زهکشی بام سبز میشود
• محیط کشت:بستر کشت بام سبز(خاک)، خاک معمولی نمی باشد. بستر کشت بام سبز باید خاکی سبک باشد. مشخصات کلیدی بسترکشت شامل اندازه مصالح، خصوصیات حفظ و ذخیره سازی آب، میزان هوا(تخلخل)، وزن و مواد مغذی می باشند. خاک باید باید پایدار بوده، مستعد نشست نباشد، و عاری از علفهای هرز باشد.
• پوشش گیاهی:نوع پوشش به ضخامت محیط کشت و فاکتورهای محیطی بستگی دارد. از آنجاییکه بامهای سبز تا حد امکان سبک طراحی می‌شوند، اغلب شامل گیاهانی هستند که بتوانند در خاک کم عمق و با مراقبت و نگهداری کم رشد کنند.این لایه میتواند توسط پوشش گیاهی(برای مثال گل ناز)، کاشت گلهای گلدانی در محیط کشت، توسط پخش کردن بذر یا ...ایجاد شود. انتخاب گیاهان با توجه به نوع بام سبز، شرایط اقلیمی منطقه، هدف طراحی، شرایط نگهداری و منابع آب در دسترس انتخاب می¬گردند. همواره گیاهان طوری انتخاب و در بام سبز کاشت می شود که بشترین پایداری را در محیط داشته باشند. از اهم گونه های رایج می توان به موارد زیر اشاره نمود: افرای ژاپنی، ماگنولیا زمستانه، سیب گل، توری، یاس بنفش، تاک، خاس، شمشاد ژاپنی، زرشک زینتی، مشاد معمولی، گلیسین، اسطوخودوس، سدوم، کارپوبرتوس، آجوگا، برف تابستانه، سانتولیا، پیچ تلگرافی، بومادران، شبدر زینتی، رز، پاپیتال و ....